اگر به اندازه کافی کنجکاو هستید احتمالاً محفظه زیر پای راننده را بررسی کرده اید درست در زیر داشبورد، بالای زانوی راننده و یا در خودرو های مختلف در کنار جعبه فیوز داخل اتاق یک پورت ۱۶ پین وجود دارد که معروف به پورت OBD، سوکت عیب یاب OBD یا عیب یاب او بی دی است. در برخی خودروها در کنسول یا داشبورد، در برخی دیگر در کنار فرمان و برخی دیگر آن را در زیر داشبورد بالای پای سرنشین قرار دارند.
با استفاده از دستگاه مناسب عیب‌یاب یا همان دستگاه دیاگ، می توانید از طریق سوکت عیب یاب OBD به تمام سیستم های خودرو دسترسی داشته باشید. سوکت عیب یاب خودرو شما با توجه به برند و سال ساخت ممکن است دارای یکی از استانداردهای OBD، OBD2 یا EOBD باشد. در این مقاله، همه چیز را در مورد سوکت عیب یا یا دیاگ OBD و OBD2 و EOBD یاد خواهید گرفت.
وظیفه سوکت عیب یاب او بی دی (CAR OBD PORT)
پورت یا سوکت OBD یا EOBD و یا OBD2 همگی سوکت عیب یاب هستند که فرد تعمیرکار با استفاده از دستگاه دیاگ یا دستگاه عیب یاب می‌تواند سیستم مدیرت موتور سوخت رسانی خودرو شما و یا در قسمت تجهیزات و بدنه به تمام کنترل یونیت ها و ایسیو ها دسترسی داشته باشد و ایرادات تشخیص داده شده توسط کامپیوتر خود خودرو شما را ببنید و در جهت رفع آن اقدام کند و عملیات هایی مانند دانلود ایسیو یا دانلود کردن نود های مالتی پلکس و انجام انواع پیکربندی، پارامترخوانی و تست انواع عملگر های خودرو را انجام دهد.
سوکت عیب یاب OBD چیست؟
سوکت عیب یاب OBD مخفف عبارت (On-Board Diagnostics) است. این یک سیستم استاندارد است که به کامپیوتر خودرو (ECU) اجازه می دهد با دستگاه های الکترونیکی خارجی که در واقع همان دستگاه دیاگ و دستگاه عیب یاب ها هستند ارتباط برقرار کند. شرکت های زیادی هستند که در تولید دستگاه دیاگ و دستگاه عیب یاب فعالیت دارند که در ایران شرکت ثمین خودرو پویا از تامین کنندگان دستگاه های عیب یاب برای تعمیرکاران می‌باشد. با انجام این کار، OBD به وسیله نقلیه این توانایی را می دهد که خود تشخیص خرابی و گزارش آن را بدهد.
سوکت عیب یاب OBD در اصل برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای با نظارت بر عملکرد اجزای اصلی موتور توسعه داده شد. علاوه بر این، هدف از استفاده آن عیب یابی راحت تر سیستم تزریق سوخت الکترونیکی بود که توسط خودروسازان در مقیاس بزرگ در اوایل دهه ۱۹۸۰ مورد استفاده قرار گرفت.
در ابتدایی ترین شکل خود، سیستم OBD از یک واحد کنترل الکترونیکی یا ایسیو (ECU)، سنسورهای خودرو و عملگرهای خودرو تشکیل شده است. ECU اطلاعات سنسورها (مانند سنسور اکسیژن، حسگرهای جریان هوای جرمی و سنسورهای ولتاژ) را جمع‌آوری می‌کند و سپس از آن برای کنترل عملگرهای خودرو (مانند انژکتورهای سوخت و استپر موتور و کویل و…) استفاده می‌کند تا عملکرد مطلوب موتور را رقم بزند.
معمولاً خود خودرو در صورت بروز نقص به شما هشدار می دهد. این کار را با استفاده از چراغ چک موتور، که به عنوان چراغ نشانگر خرابی (MIL) که در پیش در پراید های نیمه انژکتوری دیده‌ایم شناخته می شود، انجام می دهد. اکنون وقتی چراغ روشن می شود، از ابزار دستگاه دیاگ یا دستگاه عیب یاب برای دسترسی به خطاهای ECU و بررسی سنسورها و عملگرها برای عیوب استفاده می کنید.
OBD1 چیست؟
سوکت عیب یاب OBD1 اولین نسل از سیستم های سوکت عیب یاب OBD است. آنها در دهه ۱۹۸۰ توسعه یافتند و توسط خودروسازان برای اتومبیل های خود ساخته شدند. به این معنی که برای هر برند دیاگ تخصصی OBD1 وجود دارد. درحالی که یک مالک خودرو می تواند یک ابزار تشخیص خودرو را که برای وسیله نقلیه وی طراحی شده است خریداری کند، مکانیک باید حداقل یک ابزار را برای هر خودرویی بخرد.
شما می توانید تعداد اسکنرهایی را که یک مکانیک در هر لحظه نیاز دارد را تصور کنید و یا راه منطقی تر اینکه از دستگاه های مولتی برند استفاده کنید. به عنوان مثال در خودرو های ایرانی از دیاگ موتوآزمای ثمین و از دستگاه دیاگ لانچ برای خودرو های خارجی چینی و وارداتی.
به طور کلی، سیستم OBD1 دارای پروتکل ها، رابط های سخت افزاری و کانکتورهای اختصاصی است. امروزه دستگاه های دیاگ وجود دارد که از چندین پروتکل پشتیبانی می کند (دستگاه های دیاگ مولتی برند) شما فقط باید کابل های آداپتور را برای تمام خودروهایی که می خواهید عیب یابی را اجرا کنید خریداری کنید.
اگرچه OBD1 در سال ۱۹۹۵ مورد استفاده قرار گرفت، فشار برای استانداردسازی این سیستم تنها در سال ۱۹۹۱ پس از اینکه هیئت منابع هوایی کالیفرنیا (CARB) اجباری کرد که همه وسایل نقلیه فروخته شده در ایالت دارای قابلیت OBD باشند، آغاز شد.علیرغم تلاش، هنوز فاقد عملکرد بود. این امر باعث معرفی سیستم OBD2 – نسل دوم OBD – شد.
OBD2 چیست؟
OBD2 برای اولین بار در خودروهای ساخته شده در سال ۱۹۹۴ معرفی شد. این یک الزام اجباری برای همه خودروها و کامیون های سبک ساخته شده از سال ۱۹۹۶ به بعد شد. این سیستم هنوز هم امروزه در تمام وسایل نقلیه فروخته شده در داخل استفاده می شود.
این سیستم اساساً دارای مجموعه ای از استانداردها است که نحوه تبادل اطلاعات دیجیتال توسط دستگاه دیاگ و ECU را توصیف می کند. همه خودروهای سازگار با OBD2 دارای یک کانکتور جهانی (SAE J1962) هستند و از یک پروتکل ارتباطی استاندارد OBD2 استفاده می کنند.
تمام وسایل نقلیه فروخته شده در ایالات متحده از سال ۱۹۹۶ از استاندارد OBD2 استفاده می کنند. خیلی از خودرو ها وجود دارند که هم پورت OBD1 و هم پورت OBD2 را دارا هستند مانند اکثر خودرو های هیوندای که الان در داخل کشور موجود می‌باشد.
تشریح پین اوت‌های OBD2
- ۱/ برق سوییچ
- ۲/ NC (بدون استفاده)
- ۳/ شبکه CAN
- ۴ و ۵/ منفی بدنه
- ۶/ شبکه CAN
- ۷/ K-LINE (خط عیب‌یابی ECU & TCU)
- ۸/ NC بدون استفاده
- ۹/ NC بدون استفاده
- ۱۰/ NC بدون استفاده
- ۱۱/ شبکه CAN و BSI-ICU
- ۱۲ و ۱۳/ ایربگ و ABS
- ۱۴/ شبکه CAN
- ۱۵/ W-LINE (خط عیب‌یابی ECU & TCU)
- ۱۶/ برق دایم یا مستقیم
تفاوت بین OBD1 و OBD2 چیست؟
در حالی که هر دو سیستم از نظر عملکرد اولیه مشابه هستند، از بسیاری جهات دیگر بسیار متفاوت هستند. اما دقیقا چقدر شبیه هم هستند؟ به بیان ساده، OBD1 و OBD2 هر دو سنسورها و عملگر ها را برای مواردی مانند مدارباز شدن و مقاومت بالا و خرابی آن ها بررسی می کنند. از نظر تفاوت ها، اولین مورد زمانی است که هر کدام اجرا شدند. در حالی که سوکت عیب یاب OBD1 در سال ۱۹۹۱ مورد استفاده گسترده قرار گرفت، OBD2 در سال ۱۹۹۶ به یک استاندارد جهانی تبدیل شد. تفاوت ۵ ساله همچنین شاهد چندین پیشرفت در عملکرد بود.
برای شروع، سوکت عیب یاب OBD اصلی فقط کنترل انتشار یک وسیله نقلیه را هدف قرار می دهد. با این حال، واقعاً در وادار کردن رانندگان به جابجایی آزمایش‌های سیستم آلایندگی(معاینه فنی) خود مؤثر نبود. از سوی دیگر، OBD2 دارای پروتکل های سیگنالینگ پیشرفته است که مجموعه وسیعی از پارامترهای انتشار را می خواند.
با توجه به عیب یابی، OBD2 کار بهتری برای بررسی موتور و عملکرد آن انجام می دهد. در برخی موارد حتی به اصلاح آنها کمک می کند. علاوه بر این، OBD2 کارایی موتور را بررسی می کند، به همین دلیل است که تا حد زیادی مترادف با چراغ چک موتور است.
همین را نمی توان در مورد OBD1 گفت. حتی با پیشرفته ترین دستگاه های دیاگ، فقط می توانید کدهای خطا را بخوانید. OBD1 عیوب را مشخص نمی کند و تست های بازده موتور مشابه OBD2 را انجام نمی دهد. در واقع، در حالی که دستورالعمل‌های OBD2 به عنوان کدهای الفبایی ارائه می‌شوند، OBD1 اصلی فقط دستورالعمل‌های CEL و SES را داشت. و آنها نمی توانستند به اندازه OBD2 به سیستم های خودروی سواری دسترسی داشته باشند.
وقتی صحبت از استانداردسازی به میان می آید، OBD1 نتوانست به موفقیت دست یابد زیرا اکثر تولیدکنندگان نسخه های خود را داشتند. تفاوت در استانداردها، معرفی OBD2 را ضروری کرد.
به طور کلی، OBD2 برنامه بهتری است که تست های استاندارد شده را اجرا می کند و کدهای خطای جهانی و گزینه های تعمیر را ارائه می دهد. برای مکانیک این به معنای استفاده از رویه‌های تقریباً یکسان برای همه انواع خودروهای سازگار با OBD2 است. علاوه بر آسان‌تر کردن کار، می‌توانید از یک دستگاه دیاگ و یا کابل برای چندین خودرو استفاده کنید.
EOBD چیست؟
یک چیز دیگر در مورد سوکت عیب یاب OBD این است که این یک استاندارد آمریکایی است. اگر در اروپا هستید و یا خودرو های اروپایی تعمیر میکنید با EOBD سر و کار دارید. این مخفف European On-Board Diagnostics است. این اساساً نسخه اروپایی OBD2 است.
این سیستم برای تمام خودروهای بنزینی و دیزلی فروخته شده در اروپا به ترتیب از سال ۲۰۰۱ و ۲۰۰۳ اعمال می شود. هر خودروی سازگار با EOBD دارای یک پورت استاندارد مانند درگاه OBD2 است که دستگاه دیاگ یا دستگاه عیب یاب خودرو به آن وصل میشود. همچنین دارای یک پورت ۱۶ پین جهانی است.
EOBD به دنبال دستورالعمل اروپایی ۹۸/۶۹/EC معرفی شد. هدف اولیه نظارت و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای از وسایل نقلیه بود. درست مانند OBD2، EOBD اطلاعات جمع آوری شده از سنسورها و عملگرها را نظارت و ذخیره می کند. هر زمان که عیب تشخیص داده شود، سیستم یک کد خطا (DTC) را اعلام می کند.
ابزارهای مدرن عیب یابی خودرو EOBD نه تنها DTC ها را نمایش می دهند، بلکه کدها را تفسیر و ترجمه می کنند، اطلاعات های سنسور زنده را نشان می دهند (پارامترها) و توصیه های تعمیر را به تعمیرکار ارائه می دهند.
هر وسیله نقلیه اساساً دارای یک حافظه کد خطا است که در زمان وجود مشکل خطا در بخش دیگری از حافظه ثبت میشود تا دستگاه های دیاگ و عیب یاب آن را تشخیص دهند.
EOBD2 چیست؟
برخلاف تصور بسیاری از مردم، EOBD2 نسل بعدی یا دوم EOBD نیست. مخفف در واقع مخفف Enhanced On-Board Diagnostics، 2nd Generation است. و به ویژگی های خاص سازنده اشاره دارد که خودروسازان به ابزارهای OBD2 و EOBD اضافه می کنند.
ویژگی‌های EOBD2 دسترسی به اطلاعات ها و پارامترهای اضافی را ممکن می‌سازد که در غیر این صورت با دستگاه های دیاگ و عیب یاب OBD2 یا EOBD به آنها دسترسی نداشتید. از آنجایی که دیاگ های EOBD2 مخصوص سازنده خودرو هستند، فقط روی برندهای خودرویی که برای آنها طراحی شده اند کار می کنند.
4 نظر
جالب متشكرم
خیلی ممنون از توجه شما بزرگوار
سلام عالی بود ممنون از زحمات شما
خیلی ممنون از توجه شما دوست عزیز.