لگ توربو چیست؟
لگ توربو یا تاخیر توربو شارژ یکی از دغدغه ها و موضوعاتی است که خریداران خودروهای توربوشارژ را ممکن است نگران کند. اما در واقع اگر توربوی خودرو به درستی انتخاب شود و همه ی ادوات بر اساس مهندسی سیالات در کنار هم چیده شود لگ و تاخیر توربو بسیار کمتر حس میشود.
تاخیر و یا لگ توربو در واقع همان تاخیری است که وقتی پدال را میفشارید و حدودا یک تا دو ثانیه طول میکشد تا حداکثر توان موتور استخراج شود و شما را به سمت صندلی پرتاب بکشاند.
لگ توربو (تاخیر توربو) ناشی از عدم وجود حجم کافی از دود برای چرخاندن توربین توربو میباشد. زمانی که راننده در دور موتور های پایین، به صورت ناگهانی پدال خودرو را میفشارد، به دلیل کم بودن حجم دود خروجی توربو نمیتواند حداقل بوست یا فشار خود را تامین کند. اما در همین حال با افزایش دور موتور حجم دود خروجی بیشتر شده و توربو میتواند بوست یا فشار هوای کافی برای تغذیه موتور تامین کند تا پتانسیل نهفته در موتور را استخراج کند.
مهندسین صنعت خودرو، با توجه به این مشکل راهکارهایی برای کمتر کردن تاخیر و یا لگ توربو ارایه کرده اند و باعث شده است تا خودروهای توربو شارژ امروزی بسیار وسوسه انگیز به نظر برسند. در ادامه این مقاله به این راهکار ها میپردازیم.
پیشنهاد مطالعه: نکات مهم برای نگهداری خودرو توربو
گفتنی است که این ها راهکارهایی میباشد که شرکت های خودرو ساز برای رفع مشکل لگ توربو یا تاخیر توربو استفاده میکنند. ترجیحا بدون اطلاعات فنی اقدام به تغییر سیستم توربو خودروی خود نکنید زیرا ممکن آسیب جدی به پیشرانه خودرو شما برسد.
روش های رفع لگ توربو
استفاده از نیتروژن اکساید
این روش در خودروهای معمولی به کار نمیرود و در خودروهای رده بالاتر مانند هایپر خودروها (Hyper Cars) و سوپر خودروها (Hyper Cars) بیشتر دیده میشود. پیاده سازی این سیستم تقریبا هزینه بالایی دارد و قابلیت نصب به صورت افترمارکت را هم دارد. با استفاده از سیستم تزریق اکسید نیتروژن این گاز توسط انژکتورهای خاص به داخل مانیفولد هوای خودرو تزریق میگردد.
این نیتروژن به دلیل وجود گرمای خیلی زیاد درون موتور خودرو شکسته می شود و خود به مولکول های اکسیژن تغییر پیدا می کند. خب مسلم است که وجود اکسیژن زیاد درون موتور خودرو به همراه گرما و سوخت بیشتر باعث احتراق قوی تر و افزایش توان موتور می شود. این افزایش حجم اکسیژن در واقع گاز های خروجی موتور را بیشتر میکند که باعث میشود توربو خودرو با سرعت بیشتری کار کند و بوست یا هوای فشرده شده کافی خیلی زودتر به موتور برسد و تاخیر یا لگ توربو به حداقل برسد.
افزایش نسبت تراکم
در دهه ۱۹۸۰ میلادی، شاهد موتورهای توربوشارژ با استفاده از نسبت تراکم در محدوده ۸:۱ بودیم که برای جبران انرژی تلف شده موتور، تامین گشتاور اولیه کافی بود. با بهبود سوخت و ادوات خنک کننده موتور، اکنون شاهد موتورهای توربو در محدوده تراکم ۹:۱ تا ۱۰:۱ هستیم و این نقاط تراکم اضافی واقعاً برای چرخاندن توربوها حجم دود خروجی بیشتری را تامین میکند که برای کم کردن تاخیر و یا لگ توربو بسیار موثر است.
کوتاه کردن فواصل ضریب دنده گیربکس
در این روش مهندسین فواصل ضریب دنده های گیربکس را به اصطلاح کوتاه تر می سازند تا دور موتور را در محدوده کاری توربو نگه دارند. به طور مثال اگر موتور خودرو شما در محدوده ۱۵۰۰ دور در دقیقه نیروی مطلوبی تولید میکند با کوتاه کردن ضرایب دنده در صورت تعویض دنده دورموتور افت کمتری خواهد داشت و موتور در دور کاری خود باقی میماند و همچنان میتوانید از حداکثر توان و گشتاور خودرو خود استفاده کنید.
استفاده از تویین توربو با آرایش ترتیبی (Sequential)
در روش ترتیبی از دو توربو استفاده میشود. یکی از توربوها برای دور پایین تر و توربوی دیگری بزرگتر و برای دور های بالاتر. در این سیستم توربوی کوچک تر در دور موتور های پایین بوست و فشار هوای کافی برای موتور را تامین میکند.
در صورتی که به صورت ناگهانی راننده پدال را فشار دهد توربوی کوچک تر از قبل حجم هوای خروجی را افزایش داده است و با بالا رفتن دور موتوردود کافی برای راه اندازی توربوی بزرگتر وجود دارد.از معایب این سیستم میتوان به هزینه ی بالای آن و جاگیر بودن آن اشاره کرد.
استفاده از سوپر شاژرها در کنار توربو
در بعضی خودروها مشاهده میکنید که به طور همزمان هم سوپر شارژ و هم توربو شارژ در حال کار هستند. حاصل از ترکیب این دو رسیستم یک خودروی توربوی تقریبا بدون تاخیر و بدون لگ توربو میباشد. در این سیستم سوپر شارژ در دور موتور های پایین و میانی حجم هوای کافی برای موتور را تامین میکند.
وجود سوپر شارژ و کارکرد مداوم آن، باعث افزایش حجم دود خروجی موتور میشود. که این باعث میشود توربو خودرو به صورت کامل و راحت و سریع راه اندازی شود تا توان تولیدی موتور را به سطح بالاتری برساند. همواره این روش از روش های متداول جلوگیری از لگ توربو شناخته میشود و در خودرو هایی مانند ولو XC90 مورد استفاده قرار گرفته است.
انتخاب کمپانی مناسب
هر شرکت خودروساز بنا بر کاربری هر خودرو انتخاب میکند که از کدام روش برای ازبین بردن لگ توربو (تاخیر توربو) استفاده کند. معیار هایی چون هزینه نصب،استهلاک قطعات،بازدهی سیستم و فضای مورد نیاز بسیار مهم در انتخاب میباشد. بعضی از روش ها مانند آرایش ترتیبی توربوها از موتور های دیزلی به موتور های بنزینی به ارث رسیده اند.
در کل تاخیر توربو را در خرید خودرو آنچنان زیر ذره بین قرار ندهید البته برای خودرو های شهری و استفاده های معمول. زیرا این تاخیر در خودروهای دارای بازدهی بالا محسوس تر است.
چه چیزی باعث تاخیر توربو می شود؟
تأخیر توربو تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله اندازه توربو نسبت به اندازه موتور، وضعیت تنظیم موتور، اینرسی چرخش توربو، راندمان توربین، تلفات لولهکشی ورودی و فشار برگشتی اگزوز قرار دارد.
