در این مقاله سعی داریم شما را با انواع سیستم مالتی پلکس ایران و شبکههای نصب شده بر روی خودروهای ایرانی آشنا کنیم. همچنین میتوانید برای اشنایی با سیستم های مالتی پلکس (مقاله ی آشنایی با سیسیتم های مالتی پلکس) را مطالعه کنید.
برای تجسم طرز کار سیستم مالتی پلکس ایران، رویدادهایی را که هنگام روشن و خاموش کردن چراغهای بغل رخ میدهند، در نظر بگیرید. ابتدا وقتی راننده کلید چراغ را می زند از طریق کلید به یک ECU میرسد و از طرف ECU سیگنال منحصر به فردی روی گذرگاه داده قرار می گیرد. این سیگنال را فقط گیرندههای خاصی تشخیص میدهند که جزئی از هر مجموعه چراغ هستند. این گیرندهها به نوبه خود بین سیم برق و چراغها اتصال برقرار میکنند. در هنگام خاموش کردن چراغها نیز عملیاتی به همین ترتیب انجام میشود؛ با این تفاوت که این بار رمزی که وارد گذرگاه داده میشود متفاوت است و فقط گیرندههای مقتضی آن را به عنوان رمز خاموشی شناسایی میکنند.
انواع مالتی پلکس در خودرو های ایرانی
سیستم مالی پلکس ایران به سه نسل تقسیم میگردد :
- ماکس (MUX)
- اکوماکس (ECOMUX)
- اس ام اس ماکس (SMSMUX)
- تک نود (SP.CR)
نام شبکه مالتی پلکس | خودروها |
MUX | سمند- سورن- رانا- پژو ۲۰۶ |
ECOMUX.CR | سمند- سورن- رانا- دنا- پژو پارس- پژو ۲۰۶- پژو ۲۰۷ |
SMS MUX | سمند- سورن- دنا |
ECOMUX.SP | رانا- پژو ۲۰۶- پژو ۲۰۷ |
CR.SP. ONE NODE | پژو پارس- پژو ۴۰۵- پژو ۲۰۶- پژو ۲۰۷- تارا |
نودهای (یونیتها) سیستم مالتی پلکس ایران
داستان این نودها در سیستم مالتی پلکس ایران از جایی شروع شد که با همکاری چندین شرکت خصوصی مثل پویش، غرب استیل، مگا موتور، کروز و … و صدالبته با پشتیبانی شرکتهای اروپایی همچون کونتینانتال و بوش سیستمهای برقی مختلفی مثل SMS، مکس و اکومکس وارد میدان شدند.
در این سیستم مالتی پلکس ایران نودهای مختلفی وجود دارند و بخشی از مدارهای برقی خودرو را کنترل می کنند. این نودها اسمهای گوناگونی دارند. به طور مثال CCN , DDN , FCM ,FN ,RN همه نمونههایی از نودها هستند. در ادامه به شما می گوییم که هریک از این نودهای سیستم مالتی پلکس ایران در کجای خودرو قرار دارند؛
- نود CCN زیر داشبورد، سمت چپ
- نود RN داخل صندوق عقب، سمت چپ
- نود DCN داخل درب راننده
- نود FN داخل محفظه موتور
- نود BCM داخل داشبورد، سمت راننده
- نود FCM داخل محفظه موتور
- نود ICN جلو آمپر
- نود NBCM داخل داشبورد
شبكه های موجود در اکثر خودرو های داخلی و سیستم مالتی پلکس ایران به شرح زیر میباشد:
- شبکه CAN (Controller Area Network)
- شبکه VAN (Vehicle Area Network)
- شبکه LIN (Local Interconnect Network)
حال ببينيم نحوه انتقال اطلاعات بين دو شبكه VAN و CAN چگونه است؟
۱- نقطه به نقطه یا Pint to Point: در اين روش اطلاعات مشخص از ECU فرستنده به ECU گيرنده ميرسد و در كل اطلاعات مورده نظر داراي يك گيرنده مشخص هست.
۲- پخش گسترده یا BROAD CAST: در اين سيتم اطلاعات روی شبكه فرستاده میشود و هر ECU بر حسب نياز خودش به اطلاعات منتشر شده از آن اطلاعات استفاده میكند.
۳- چند نقطه یا MULTI POINT: اين روش با روش بالا كمی شبيه به هم می باشند با اين تفاوت كه در روش بالا سیستم اطلاعات را كه از يك ECU دريافت و منتشر میکند در سرتاسر شبكه پخش میشود، اما در روش سوم اطلاعات به چند ECU مشخص فرستاده میشود.
همچنين بايد اضافه نمود كه در سيستم VAN و هنگامی كه اطلاعات به روش های ۲ و ۳ منتشر میشوند اگر اطلاعات مورد نياز از يك ECU دريافت نشود كل مجموعه به كار خودش ادامه میدهد و يا اگر اطلاعات ناقص و غلط باشد بدون هيچ گونه واكنشی نسبت به نمايش اطلاعات اقدام مینمايد. اما در شبكه CAN اين گونه نيست بلكه هر گاه يك ECU اطلاعات ناقص منتشر كند يا اطلاعات به آن نرسد با اطلاع دادن به ديگر ECU ها باعث میشود كه ساير مجموعه صبر كرده تا اطلاعات درست در سيكل و دور بعدی بدست آيد. البته اين را بايد اضافه كرد كه در همين سيستم اگر يك قسمت مجموعه اطلاعات ناقص و يا همراه با خطا صادر كند توسط شمارندهای كه در سيستم تعبيه شده از مدار خارج شده و اطلاعات ارسالی نيز بلوكه میشود، كه اين امر باعث كاركرد ساير اجزا سيستم ميشود.
گاهی دو شبکه مجزا وجود دارند که هر کدام با یک نوع پروتکل خاص مثلا دو شبکه CAN و VAN کار میکنند و باید با یکدیگر اطلاعات رد و بدل کنند ولی به دلیل وجود اختلافات بین قالب داده ها و سرعت ارسالی آنها باید یک تطبیق دهنده gateway بین دو شبکه وجود داشته باشد تا بهتواند اطلاعات را به صورت دو طرفه برای هرکدام از شبکه ها به شکل قابل فهم دراورد.
سرعت انواع شبکه های مورد استفاده:
- شبکه VAN Comfort با سرعت ۱۲۵kbit/s
- شبکه VAN Body با سرعت ۶۲.۵kbit/s
- شبکه CAN یا Power Train از سرعت ۱۲۸kbit/s تا ۱Mbit/s
دو سیم در هم پیچیده شده در شبکه های VAN Comfort و VAN Body ، data و dataB نامیده میشود و دوسیم در پیچیده شده در شبکه CAN به ترتیب CA HIGH و CAN Low نام دارند. حداکثر سرعت در CAN HIGH برابر ۱ Mbit/s میباشد و حداکثر سرعت در شبکه CAN Low برابر ۱۲۵Kbit/s است.
از سری سیستم هایی که اطاعات انها بر روی شبکه سیستم مالتی پلکس ایران انتقال پیدا می کنند:
- سیستم اداره موتور
- سیستم ترمز ضد قفل
- سیستم کنترل کشش
- سیستم کنترل گیربکس اتوماتیک
- سیستم ضد سرقت
مزایای دوره آموزش سیستم مالتی پلکس ایران
از گذشته تا به حالا از سیستم های مالتی پلکس در صنایع مخابراتی استفاده شده است و این سیستم باعث راحتی انتقال و سرعت انتقال در انواع زمینه ها نظامی، کارگاهی و… شده است.
با توجه به پیچیدگی ها و ایسیو (ECU) های مختلف و سیستم های متفاوت با ویژگی های خاص و متفاوت و بروز شدن این سیستم ها نیاز است سطح اطلاعات تعمیرکاران این خودرو ها ازین سیستم ها بالا رود و تقریبا همه ی خودروهای امروزی از سیستم مالتی پلکس بهره میبرند.
اگر تعمیرات خودروهای دارای سیستم مالتی پلکس را بلد باشید میتوانید یک گام از همکاران خود پیشی بگیرید که همین امر باعث افزایش درآمد و مهارت شما میگردد و همین پیشی گرفتن از همکاران باعث ایجاد اعتبار و تمایز در این بازار کار میگردد.
آموزشگاه ثمین خودرو دوره آموزش مالتی پلکس در تهران را برگزار میکند گه این دوره بهصورت تخصصی (تئوری و عملی) و توسط استاید بنام این رشته در ایران برگزار میشود.
2 نظر
مطالب بسیار زیبا و جذاب است ممنون از اینکه وقت میذارین
سلام دوست عزیز خیلی ممنو از توجه شما