سنسور اکسیژن وایدبند، نسبت لحظه ای هوا به سوخت (AFR) را به ما نشان می دهد. واید بند ها معمولا شامل سنسور و گیج مخصوص می باشند. در بعضی از کیتهای وایدبند، کیت تبدیل دادهها هم وجود دارد سنسور اکسیژن واید بند شبیه همان سنسور اکسیژن می باشد اما ولتاژ کاری آنها کمی با هم متفاوت است و معمولاً از تولیدی شرکت بوش (BOSCH) میباشند و دارای پارت نامبر خاص هستند.
برای استفاده از واید بند سنسور اکسیژن وایدبند را به جای سنسور اکسیژن دوم میبندیم. یعنی به طور موقت سنسور اکسیژن فابریک را باز کرده و سنسور اکسیژن وایدبند را به جای آن میبندیم و سیم آن را به دسته سیم گیج وصل میکنیم. اما این روش معمولا توسط تکنسین ها گفته میشود اما در واقع باید در زمان سنجش مقدار نسبت هوا به سوخت یا AFR همه سنسور ها در حال کارکردن باشند تا عدد دقیق به دست آید.
برای انجام این کار نیاز دارید تا یک غلاف برای سنسور واید بند خود بسازید. اگر چه میتوانید با جوش دادن مهره بر روی اگزوز این عمل را انجام دهید تا بتوانیم سنسور واید بند را در مسیر دود های خروجی قرار دهیم اما اجرای جوش کاری برای هر خودرویی که نیاز به ریمپ و استفاده از واید بند دارد زمان بر و غیر منطقی است اما یک بار زمان صرف کردن جهت ساختن غلاف و از آن به بعد استفاده از غلاف برای دیگر خودرو ها منطقی تر و زمان کمتری را هدر میدهد. اما این روش معمولا توسط تکنسین ها گفته میشود اما در واقع باید در زمان سنجش مقدار نسبت هوا به سوخت یا AFR همه سنسور ها در حال کارکردن باشند تا عدد دقیق به دست آید.
برای انجام این کار نیاز دارید تا یک غلاف برای سنسور واید بند خود بسازید. اگر چه میتوانید با جوش دادن مهره بر روی اگزوز این عمل را انجام دهید تا بتوانیم سنسور واید بند را در مسیر دود های خروجی قرار دهیم اما اجرای جوش کاری برای هر خودرویی که نیاز به ریمپ و استفاده از واید بند دارد زمان بر و غیر منطقی است اما یک بار زمان صرف کردن جهت ساختن غلاف و از آن به بعد استفاده از غلاف برای دیگر خودرو ها منطقی تر و زمان کمتری را هدر میدهد.
طبق دفترچه راهنمای شرکت تولیدی، تغذیه ی کیت و گیج را وصل میکنیم. حال با حرکت خودرو نسبت AFR به صورت لحظهای بر روی گیج قابل مشاهده است.
توجه داشته باشید که هنگام نصب راهنمای نصب آن را مطالعه کنید، که از خطاها و اشتباهات احتمالی کاسته شود. به عنوان مثال شرکت AEM برای نصب سنسور اکسیژن قید کرده است که، سنسور اکسیژ واید بند از خط افقی فرضی باید ده درجه زاویه داشته باشد تا خطای کمتری داشته باشد.
سنسور اکسیژن وایدبند، با اندازهگیری مقدار دودهای خروجی اگزوز مقدار AFR را به صورت لحظهای محاسبه میکند و در نمایشگر خود به ما نشان می دهد. در بازار وایدبند های دو کاناله هم موجود میباشد. وایدبند های دو کاناله برای موتورهایی به کار می رود که دارای دو خروجی اگزوز مجزا از همدیگر هستند می باشد.
سنسور اکسیژن واید بند، فقط نمایشگر میزان هوا به سوخت میباشد و تنظیم کننده سوخت به هوای خودرو نیست. وایدبند فقط برای خودرو های بنزینی نیست بلکه خودرو هایی که با گاز یا اتانول کار میکنند هم می توانند با این دستگاه میزان نسبت سوخت به هوا را در آنها اندازه گیری کرد. نکتهای که وجود دارد باید نسبت استوکیومتری سوختی را که استفاده میکنید را بدانید.
سنسور اکسیژن وایدبند به ما کمک میکند تا نسبت دقیق هوا به سوخت را بسنجیم. اینگونه میفهمیم که خودرو در حال غنی سوزی است یا رقیق سوزی. نسبت ایده آل برای احتراق کامل و طبق نسبت استوکیومتری بنزین این است که به ازای یک واحد سوخت 14.7 واحد هوا داشته باشیم اگر خودروی ما کاملا نسبت سوخت و هوای آن تنظیم باشد این عدد 14.7 را میتوانیم بر روی گیج سنسور اکسیژن وایدبند ببینیم. اما این عدد 14.7 مختص به بنزین ایده آل و بنزین آزمایشگاهی میباشد.
یعنی عدد استوکیومتری هر بنزینی نسبت به اشتعال پذیری آن و آستانه تحمل آن متفاوت است. عدد 14.7 برای بنزین های مخصوص خودرو های مسابقهای مثل بنزین q16 و… توان خوب و بهترین نسبت هوا به سوخت میباشد به دلیل استاندارد بدون و بدون ناخالصی بودن بنزین. اما با توجه به بنزین جایگاه های ایران این عدد بین 12.5 تا 13.5 توان خوب و همچنین بهترین نسبت هوا به سوخت میباشد. تغییراتی که تیونر ها و ریمپ کاران بر روی ایسیو میدهند تا به نسبت ایدهآل خود برسند از طریق جداول لوکاپ تیبل اقدام می کنند.
اگر این عدد تنظیم نبود باید برای تنظیم کردن نسبت سوخت به هوای خودرو خود به تعمیرگاه و یا تیونر مراجعه کنید در صورت تنظیم نبودن نسبت سوخت و هوای خودروی شما نمی توانید از تمام توان خودروی خود استفاده کنید. معمولاً تیونرها برای کسانی که می خواهند عملیات ریمپ ایسیو را انجام دهند و خودروی مالک ارتقای مکانیکی داده شده است از سنسور اکسیژن وایدبند استفاده میکنند تا به اندازه لازم سوخت را کم یا زیاد کنند.
ویدیو زیر نحوهی کار کرد سنسور اکسیژن وایدبند (Wideband Oxygen Sensor) و تفاوت آن با سنسور اکسیژن معمولی (Narrowband Oxygen Sensor) را نشان میهد.
Video Source: Wide Band Oxygen Sensors from Autodata Training youtube channel
چرا در خودرو از سنسور اکسیژن Narrow Bnad (باند باریک) استفاده شده است؟
ECU خودرو از خروجی سنسور اکسیژن باند باریک برای تنظیم تریم سوخت بر اساس شرایط کار موتور و محیط استفاده می کند. ECU سعی می کند موتور را در حدود 14.7:1 برای طول عمر بهینه موتور و بهره وری سوخت در حالی که آلایندگی پایین را حفظ می کند، کار کند. اگر ECU نسبت هوا/سوخت را 14.5:1 ببیند، مدت زمان پاشش انژکتور را کمی کاهش می دهد تا مخلوط سوخت به بیرون خم شود تا حدود 14.7:1 باشد.
اگر ECU نسبت هوا/سوخت را 15.0:1 ببیند، مدت زمان پاشش انژکتور را افزایش میدهد تا مخلوط هوا/سوخت غنی شود. این به خوبی روی یک موتور کار می کند، اما برای عملکرد بهینه، نسبت هوا به سوخت ایده آل بسیار غنی تر است (اغلب از 12.0:1 تا حدود 13.5:1). سنسور اکسیژن باند باریک به سادگی نمیتواند این نسبت هوا/سوخت را تشخیص دهد و بنابراین نمی تواند به اندازه کافی به ECU بگوید که چقدر سوخت اضافه یا کم کند.
اینجاست که مزیت سنسور اکسیژن واید بند (پهن باند) خودش را نشان میدهد! یک سنسور اکسیژن واید بند به ECU این امکان را میدهد که محدوده بسیار وسیعتری از مقادیر هوا/سوخت را بخواند، بنابراین به تیونر اجازه میدهد تنظیمات مناسب را برای عملکرد بهینه انجام دهد.
چه افرادی از وایدبند استفاده میکنند؟
تیونرها و ریمپ کار های حرفهای حتما در مجموعه خود از وایدبند استفاده میکنند. اگر متخصص ریمپ خودرو قصد نداشته باشد که خودرو به داینومتر مراجعه کند حتماً از وایدبند استفاده میکند تا از تمام پتانسیل موتور خودرو استفاده کند. زیرا ریمپهایی که بدون اندازهگیری نسبت سوخت انجام میگیرد تجربی بوده و خطای بیشتری دارد.
اما با سنجیدن میزان دقیق AFR، عملیات ریمپ ایسیو به صورت اصولی و حرفهای انجام می گیرد. زمانی هم که خودرو برای ریمپ ایسیو به دستگاه داینومتر مراجعه میکند، با دستگاه پنج گاز میزان گاز های خروجی را محاسبه میکنند تا به AFR خودرو دست پیدا کنند و نمودار آن را مورد تحلیل قرار دهند. اما این دستگاه فقط برای استفاده تیونرها نیست! بلکه کسانی که به خودرو علاقهمند هستند و یا کسانی که خودرو تقویت شد تقویت شده دارند هم میتوانند از این دستگاه استفاده کنند.اما بهتر است قبل از خرید در کلاس آموزش ریمپ و تیونینگ شرکت کنند تا با مفاهیم و کار با واید بند آشنا شوند.
اگر توجه کنید خودروهای تقویت شده مخصوصاً برای مسابقات دارای نشانگر AFR هستند زیرا که اینگونه اگر مشکلی برای احتراق موتور پیش آید، راننده متوجه میشود و برای تنظیم کردن خودرو اقدام می کند.
در انتخاب وایدبند به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
برای انتخاب یک سنسور اکسیژن وایدبند خوب و با کیفیت، چند نکته وجود دارد که هنگام خرید وایدبند باید به آنها دقت کنید.
1. دقت در اولویت است
اگر خوانش های وایدبند نادرست باشد، ممکن است به اشتباه تنظیمات سوخت را انجام دهید که منجر به از دست دادن قدرت یا حتی بدتر از آن، آسیب به موتور شود.
2. سرعت
وایدبند باید به تغییرات نسبت هوا به سوخت پاسخ دهد تا امکان تنظیم دقیق سوخت برای تغییرات دور موتور و بار را فراهم کند.
3. سهولت نصب و سازگاری
سنسور اکسیژن باند پهن باید با نرم افزار تنظیم، سخت افزار و نیازهای نصب شما سازگار باشد.
به دلایل ذکر شده در بالا، ما به شما سنسور اکسیژن وایدبند AEM را پیشنهاد می کنیم. AEM بارها و بارها ثابت کرده است که دقیقترین است، در حالی که زمانهای پاسخ شگفتانگیز سریع به تغییرات در مقادیر هوا/سوخت را حفظ میکند. در حال حاظر وایدبند AEM اصلی، یکی از بهترین وایدبند های بازار است. شما میتوانید سنسور اکسیژن وایدبند AEM را با ضمانت اصالت کالا از شرکت ثمین خودرو خریداری نمایید.